Konferencja „Dziedzictwo kulturowe wobec zmian klimatycznych”: 14-15 listopada

 

 

 

Jak wyjaśniają organizatorzy konferencji „na środowisku naukowym spoczywa współodpowiedzialność za poszukiwanie rozwiązań pozwalających minimalizować negatywne skutki zmian klimatu na dziedzictwo kulturowe oraz wskazywanie, jak w najmniej obciążający sposób prowadzić inwestycje i remonty w terenach zurbanizowanych i otwartych. W aspekcie zmian klimatu sporo mówi się o potrzebie uwzględnienia skutków tego procesu w szeroko rozumianej ochronie dziedzictwa oraz jego adaptacji do nowych uwarunkowań zmieniającego się środowiska. Tematem poprzedniej konferencji były zjawiska hydrologiczne na obszarze historycznego miasta, w tej chcemy skoncentrować się na kwestiach negatywnego wpływu zmian hydrologicznych na zabytki archeologiczne oraz zieleń. Celem debaty jest przedstawienie istniejących zagrożeń. Obok zmian globalnych, mamy także do czynienia za zmianami lokalnymi, których skala, nasilenie oraz skutki są wynikiem działania człowieka na określonym obszarze. Zmiany poziomu lustra wód gruntowych, zanikanie cieków wodnych, zmniejszenie ilości opadów, ale także występowanie ekstremalnych zdarzeń pogodowych takich jak deszcze nawalne, gwałtowne burze, to przykłady zjawisk, które są wynikiem zmian klimatu, ale efekt ich oddziaływania może być zarówno wzmacniany, jak i osłabiany przez inne, mniej lub bardziej świadome działania. Miejskie wyspy ciepła, brak mikroretencji, uszczelnianie nawierzchni, przeciążenie inwestycyjnie niektórych obszarów wzmacniają negatywne skutki.”

 

W trakcie konferencji przedstawione zostaną także „Rekomendacje” dotyczące zasad postępowania podczas inwestycji na terenie miasta historycznego w celu ograniczenia negatywnych zjawisk hydrologicznych. Materiał ten jest pokłosiem poprzedniej konferencji, został opracowany przez zespół autorów – uczestników debaty, na zamówienie Departamentu Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 

Konferencja ma charakter interdyscyplinarny i została podzielona na dwie części. W pierwszym dniu uczestnicy zajmą się zagadnieniami ochrony zabytków archeologicznych, w tym przede wszystkim zasobami, które znajdują się w środowisku wodnym. Trwające przez setki, a nawet tysiące lat, stabilne warunki wilgotnościowe pozwoliły na przetrwanie licznych artefaktów i struktur drewnianych oraz murowanych, które obecnie, wobec zmiany poziomu wód gruntowych są krytycznie zagrożone. Wiele z nich, w szczególności stanowiska archeologiczne zlokalizowane w strefach przybrzeżnych wód śródlądowych, czy nawarstwienia miast historycznych, jest narażonych na nieodwracalne zniszczenia na skutek obniżenia lub wahań poziomu wody spowodowanych zarówno zmianami klimatycznymi, jak i działalnością inwestycyjną.

 

Drugi dzień konferencji poświęcony zostanie kwestiom związanym z różnymi formami zieleni, w tym zabytkowej. Roślinność, tereny zieleni i otwarte przestrzenie zielone w miastach wspomagają walkę ze skutkami zmian klimatu. Zapewniają naturalne chłodzenie powietrza i powierzchni, wspierają gospodarkę wodną w miastach, pochłaniają dwutlenek węgla, wspomagają równoważenie emisji gazów cieplarnianych. Obiekty zieleni w każdej skali występowania wspomagają odporność środowiska i przyczyniają się do zmniejszenia śladu wodnego. W tym przypadku w szczególności mają wpływ na zużycie wody – parowanie wody deszczowej, wody powierzchniowej lub gruntowej czy zanieczyszczenie wody, a także miejsce i czas zużycia wody – np. ogrody deszczowe, niecki retencyjne, zbiorniki.

 

Podczas drugiego dnia obrad wygłoszone zostaną m.in. referaty: „Woda i zieleń na Rynku Krakowskim” (Waldemar Komorowski, Muzeum Narodowe w Krakowie), „Zieleń w przestrzeni rynku miasta zabytkowego” (zespół Politechniki Krakowskiej: Dominika Kuśnierz-Krupa, Justyna Kobylarczyk, Michał Krupa), „Struktura terenów zieleni w obrębie kwartałów zabudowy śródmiejskiej Krakowa – historyczne przemiany i współczesne zagospodarowanie w kontekście dostosowania do zmian klimatu” (zespół Agata Zachariasz , Politechnika Krakowska, Dorota Jopek, Laura Kochel, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie) oraz „Zagrożenia związane z oddziaływaniem wód powierzchniowych i podziemnych na obszary i obiekty zabytkowe: korelacja zagrożeń i minimalizacja ryzyka w kontekście antropopresji i zmian klimatu” (zespół Politechniki Krakowskiej: Krzysztof Radzicki, Anna Porębska, Izabela Godyń, Krzysztof Muszyński, Roman Paruch).

 

 

Konferencja „Dziedzictwo kulturowe wobec zmian klimatycznych. Problemy hydrologiczne zabytków archeologicznych i terenów zieleni” odbędzie się w dniach  14-15 listopada w Sali Miedzianej Muzeum Krakowa przy Rynku Głównym w Krakowie oraz w trybie zdalnym. Warunkiem udziału jest wcześniejsza rejestracja, której można dokonać na stronie zabytki-klimat.pk.edu.pl lub bezpośrednio pod linkiem: https://bit.ly/KonferencjaHydroREJESTRACJA. Referaty konferencyjne będą dostępne zdalnie.

 

Wydarzenie honorowym patronatem objęli: sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalny konserwator zabytków dr Jarosław Sellin, rektor Politechniki Krakowskiej prof. Andrzej Białkiewicz, prezydent Miasta Krakowa prof. Jacek Majchrowski, małopolski wojewódzki konserwator zabytków dr Piotr Turkiewicz, a także Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, Stowarzyszenie Architektury Krajobrazu, Stowarzyszenie Polskich Architektów Krajobrazu.